Vaarwens 1192 op 15-07-2023

Het leven zit vol voor en tegenslagen en menigeen levert slag met zijn gezondheid. Een aantal van onze gasten kregen de slechte boodschap dat ze de slag verloren hebben, andere gasten van vandaag hebben geen levensbedreigende aandoening, maar leveren al tijden slag om te herstellen. Zo krijgen we een gemêleerd gezelschap aan boord…

Het evenement:
In Monnickendam wordt de Slag op de Zuiderzee herdacht die 450 jaar geleden plaatsvond, waarbij de Geus Jan Haring het leven liet toen hij vlag uit de mast van het Spaanse oorlogsschip wilde halen. Nog altijd is er de Jan Haring Race in de zomer ter nagedachtenis van deze moedige en slagvaardige man. Dit jaar wordt de slag uitvoerig herdacht en met groot spektakel nagespeeld op de Gouwzee. De organisatie nodigde Stichting Vaarwens uit om de slag bij te wonen met onze schepen, gevuld met gasten uit Monnickendam. Dát hoef je tegen Inge maar één keer te zeggen en die gaat aan het organiseren…

De planning:
De vaargasten komen van allerlei zorginstellingen uit Monnickendam De bezetting loopt uiteindelijk helemaal vol en zowel de Meander V als de MS Vaarwens krijgen ieder vijf Monnickendammer gasten aan boord. Samen met één naaste of begeleider, zitten we op tien gasten per schip, plus de bemanning dus dat is een ‘volle bak’!

De dag van de slag:
Al heel vroeg is iedereen in de weer om de schepen voor te bereiden voor ontvangst van de gasten. Dagschipper van de MS Vaarwens, DirkJan, moet het schip eerst nog vanuit de Amsterdam Marina naar Monnickendam varen. Hij is wat verlaat, want de ringweg rond Amsterdam zit weer helemaal vast. Gelukkig zijn waren ze al vroe op pad gegaan…
Tegen één uur loopt de MS Vaarwens Monnickendam binnen en is het ontroerend mooi om het treffen tussen de beide schepen te zien.

Inschepen:
Het is een drukte van belang in en rond de haven van Monnickendam. Nagenoeg heel Monnickendam loopt rond in 16-eeuwse klederdracht en de stad is omgetoverd tot een kleine vesting met stadpoorten aan alle zijden. Veel prachtige schepen lopen binnen die aan de slag gaan deelnemen of gasten aan boord nemen om het spektakel vanaf het water bij te wonen. Rond de klok van half twee komt de organisatie nog appeltaart (gebakken door het Weeshuis) en een schaal hapjes brengen en zijn Evert en Inge druk met de telefoon om voor iedere gast telefonisch de slagboom te openen, waarna vrijwilligers Erica, Alette, Bob, Annemarie, Naomi en dagschipper DirkJan de gasten ontvangen en aan boord brengen.

Trossen los:
Terwijl de deelnemende schepen zich voorbereiden om de slag na te spelen, varen wij met beiden schepen een ronde over de Gouwzee. Het is broeierig warm en er staat een dikke windkracht zes. Traag schommelen we over het water met op beiden schepen een club mensen die met volle teugen genieten. Monnickendammers onder elkaar, even los van de aarde, zwevend over het schuimende water, genietend van alles wat hen geboden wordt.

Ten Anker:
We krijgen ten zuiden van de slag een ankerplek toegewezen en dat komt mooi uit. Op het vooranker liggend kan iedereen vanuit de kuip alles prachtig overzien. Vlak naast ons probeert de grote driemaster bark de Abel Tasman ook vastigheid te vinden in de zachte bodem van de Gouwzee, maar daar heeft ze grote moeite mee. Het anker wil door de harde wind niet houden en door de enorme windvang van die drie hoge masten waait het schip steeds van haar positie. De motor brult en braakt zwarte rook, de bemanning is in de weer met het zware anker, en dat terwijl de slag al gaat beginnen. Onze gasten genieten van het hele nautische gebeuren, en niet met mate!

De strijd:
De schepen van beide kampen varen elkaar tegemoet in tegengestelde richting en als ze op gelijke hoogte zijn, worden de kanonnen afgevuurd. Het buldert kanonschoten, er wordt geschreeuwd, er wordt gevochten en de slag is in volle hevigheid losgebarsten. Er barst zo meteen echter nog meer los, want de lucht wordt in de verte gitzwart, ten teken dat er slecht weer op komst is. Het geeft ook een extra tintje aan deze bijzondere dag. Een Spaans schip ontploft, want het kruitmagazijn is getroffen en het slagschip entert het schip van Bossu. Strijder Jan Haring weet de Spaanse vlag neer te halen, maar wordt op zijn weg terug neergeschoten, daardoor denken de overige Spaanse schepen dat ze verslagen zijn en gaan op de Vlucht. Bossu geeft zich over. De slag is geleverd.

Het weer:
Tijdens het hele spektakel neemt de wind steeds meer toe en veel schepen slaan van hun anker omdat het niet houdt in de zachte bodem, die bedekt is met een soort ‘haar’ dat als een wattenbol om het anker hangt. Ook de Meander V en de MS Vaarwens gaan van hun anker en het is een drukte alom voor de schippers en bemanningen.
Het wordt donkerder en daardoor lijkt het bijna nacht. Nu is het tijd om het anker op te halen en terug te keren naar de haven. De KNRM en de waterpolitie waarschuwen kleine bootjes dat ze het water af moeten en een hele vloot haast zich naar de veilige haven. Er waren er een paar op tijd binnen, maar in de achterhoede kregen we de volle laag. Met hevige slagregen en ruim windkracht acht op de windmeter, probeert de vloot de ‘kop in de wind’ te houden tot de bui over is. Enkele charterschepen waaien uit de vaargeul en verdagen op de ondieptes terwijl de KNRM handen vol heeft aan het prachtige schip de ‘Utrecht’ wier motor oververhit is en op de dijk bij Katwoude dreigt te slaan. Onze gasten maken het warm en droog vanuit de beide kuiptenten mee en genieten van het spektakel.

Veilig gemeerd:
De bui is kort maar hevig en een half uurtje later liggen we allemaal gemeerd op onze plaats van vertrek. Dankwoorden, loftuitingen en hartelijkheid vind plaats bij het afscheid als we weer ontschepen en naar de parkeerplaats gaan. Ieder gaat weer zijns weegs.