Vaarwens 1421 op 30-10-2024
Letterlijk ‘voor Pampus’…
Vandaag varen we met Ron, (geb. 1943). Ron is een bekende varensman en begenadigd schrijver.
Hij maakte na jarenlang zeilen de overstap naar een motorschip, een Kuster A42 genaamd Noaber. De navolgende jaren, heeft hij samen met zijn vrouw Tak ruim 16.000 zeemijlen met het schip afgelegd. Ook daarover schreef hij prachtige boeken en reisverslagen. Al tijdens zijn reizen tobde Ron met ernstige hartproblemen en lag hij meerdere keren in een vreemd land voor de Hemelpoort, maar hij krabbelde er altijd weer weg. Een tijdje geleden werd hij getroffen door MSA (multipele systeem atrofie). Dat is een zeldzame aandoening die de werking van meerdere systemen in de hersenen verstoort. Deze ziekte neemt nu zulke ernstige vormen aan dat Ron zijn plan al heeft getrokken. Deze varensman met zeewater in zijn aderen gaat vandaag nog éénmaal varen…
In Amsterdam is het helder en rustig. De wind laat het volledig afweten als dagschipper Alex samen met stichtingsoprichter Evert in Monnickendam in de auto stappen. Ook boots Ingrid is vandaag mee en samen maken ze het schip klaar voor ontvangst van deze onfortuinlijk zeeman.
Een mooi verslag van Evert:
Toen ik een week geleden een telefoontje kreeg van Rons echtgenote Tak en ze me de situatie van Ron uitlegde, moest ik wel even slikken. Inge en ik kennen Ron en Tak al jaren vanuit het varen, de schrijverswereld, Groningen en onze gemeenschappelijke vrienden daar. Ooit schreef hij een prachtige column over mijn verwoede pogingen om mijn eerste boek te laten uitgeven. Het is het lezen waard op: https://www.meanderships.nl/boeken-van-evert/evert-s-column/181-zeilzak.
De legenda van Rons levensverhaal beslaat haast al een half boek, want hij was een zeer actief mens op allerlei gebied. We zijn dan ook ‘lintjescollega’s’ want ook Ron is Koninklijk onderscheiden. Omdat wij naar ‘het wilde westen’ verhuisden vanwege het centraal gelegen vaargebied voor Stichting Vaarwens, raakten we elkaar uit het oog, maar nooit uit het hart. Het wordt een emotioneel weerzien…
De ambulance heeft een lange rit achter de rug vanuit Groningen en als de deuren opengaan, zie ik Ron voor het eerst sinds tijden. Nog altijd stralen zijn guitige pretoogjes, maar verder is het niet best. We verwelkomen Ron en zijn onwijs lieve echtgenote Tak hartelijk en zetten koers naar het schip. Daar staan de nodige koffie en versnaperingen klaar om even bij te komen van de reis. Ron wil graag van de brancard af en we zetten hem moeizaam over in de rolstoel, waarna hij een plekje krijgt naast de stuurstand bij schipper Alex. “Open water op zeker?”, vraagt Alex lachend. “Prima, als we maar varen ben ik al blij”, is Ron zijn antwoord.
De trossen gaan los en de oogjes worden groter. Wiegend over het IJ schuiven we langs allerlei herkenningspunten waar Ron in zijn bovenkamer afscheid van neemt. Het is gezellig aan boord en iedereen geniet met Ron mee. Met name zijn lief Tak, die al jarenlang in onzekerheid leeft en zich voorbereidt op een mogelijk plotseling afscheid vanwege het onstabiele hart van Ron, maar de laatste periode is de onzekerheid zekerheid geworden. Het wachten is op wanneer… Als mantelzorgster is het een zware taak, maar de liefde overwint alles en geeft haar veel kracht. Vandaag hoeft ze even niet te zorgen en kan ze genieten in haar zo vertrouwde vaaromgeving. Dat laat ze de hele dag ook blijken.
We passeren de Oranjesluizen en besluiten richting Pampus te varen om daar van de heerlijke (door Ingrid verzorgde) lunch te genieten. Als we zijn aangemeerd, valt er een enorme rust neer over het schip en bemanning en we bekommeren ons om Ron. Bleek en misselijk zit hij in zijn stoel en het batterijtje is al leeg.
“Mag ik even rustig liggen op een stil plekje? Zoveel prikkels, zoveel indrukken… ik moet even rusten.”, fluistert hij volledig uitgeput. Na de toiletgang beneden valt het oog van Ron op het grote bed in de kooi onder de stuurhut. “Daar wil ik wel even languit”, oppert hij en we helpen hem met vereende krachten naar de kooi. Dekentje over, hoorapparaat uit en weg is ie…
“Oef...,” zegt Tak, “Hij is al veel slechter dan ik dacht!” “Zeker Tak, hij ligt al helemaal voor Pampus!” Dat is waarom we er zo op hameren dat mensen niet tot het laatste moeten wachten met het indienen van een wens. De ziekte heeft nagenoeg altijd haast!” antwoord ik opgelucht, dat onze planning de wens ook direct heeft doorgepakt.
Als Ron zijn gedachten naar dromenland verhuizen, schuiven wij de tafels aaneen en serveren een heerlijke lunch. Samen delen we het harde gelag van Tak maar ook mooie verhalen vliegen over de tafel. Het is inmiddels rond de klok van twee en beurtelings kijken we even benden bij Ron, maar hij is in diepe slaap. Het was allemaal veel voor hem en besluiten de onfortuinlijke schipper te laten slapen. Alex start de motor en manoeuvreert met behulp van de boegschroef het kleine kommetje van Pampus uit. “Nou is ie vast wel wakker!” oppert de ambulanceverpleger en we gaan weer even kijken, maar Ron droomt heerlijk verder.
We zetten koers terug naar Amsterdam, waarbij Ron zijn vrienden en ook Tak even aan het roer gaan. “Ohhh… dit voelt zo vertrouwd. Ik vaar zo weer de wereld uit” lacht Tak die menig uurtje over grote wateren hun schip naar verre bestemmingen loodste. We komen langs de Kromhouthallen en Tak staat helemaal opgetogen op het voordek.
“Kijk, het bedrijf van mijn voorouders! Och jongens, wat heb ik daar een stappen gezet als we met het oude IJveertje over gingen naar de fabriek!” Tak is een telg uit de familie Goedkoop die de Kromhout fabrieken en motoren op de markt brachten. Een begrip in de scheepvaart!
We duiken nog even het zijkanaal ‘K’ in waar de vrienden van Ron en Tak (ook varensmensen) het bestaan niet van wisten. Ze kijken hun ogen uit; “Dat we hier ons hele leven aan voorbij zijn gevaren!” oppert eentje lachend.
Weer gemeerd in de Marina, is het tijd om Ron te wekken. Dat valt even niet mee en na een tour de force ligt hij weer op de brancard. Hij verontschuldigt zich zo diep te hebben geslapen, maar daar willen we niets van weten. We hebben herinneringen gemaakt en Ron heeft nog heel even mogen ruiken aan de varenswereld voordat hij zijn laatste vaart gaat maken. Die reis komt sneller dichterbij dan hij denkt, en we knuffelen hem de komende tijd veel kracht, licht en liefde toe.
Vaarwel Ron
Auteur Vaarwens / Evert
Reactie van echtgenote Tak (mede namens Ron):
Als doorgewinterde varensgasten/bootjesgasten gaan wij vandaag een grote wens van Ron vervullen: nog één keer het water op… nog één keer dat gevoel… maar ook een officieel afscheid van het water…Mijn lieve waterrat, waar ik inmiddels 43 jaar mijn leven mee mag delen, is in hart en nieren een schipper. Begonnen op een piraatje bij de zeilschool op zijn 13e jaar, werd
hij al snel gegrepen door een van de vier elementen: het water! Hij heeft het nooit meer los gelaten tot 9 jaar geleden. We verkochten onze grootste vriend de ‘Noaber’. omdat het
medisch niet meer ging. Kijk, afscheid nemen van het water omdat je er op uit gekeken bent of andere invullingen van je leven belangrijker zijn geworden, is jammer maar je eigen keus. Afscheid nemen van het water omdat je dit om medische redenen niet meer kunt, dat doet pijn! Het water geeft hem/ons het gevoel van vrijheid. Zijn je ‘buren’ niet leuk, dan gooi je toch je lijntje los… op naar de volgende haven, een eilandje of misschien wel een ankerplaats. Terug naar vandaag, 30 oktober 2024. Wij worden opgehaald door de Wensambulance Noord Nederland. De heren René en Sander staan al om 8.45 uur, goed geluimd, met de brancard op de stoep. Op naar Amsterdam-Noord, op naar het Vaarwens schip en vier van onze trouwe varensvrienden. We worden warm welkom geheten. Gek hè dat bij het weerzien van je vrienden en Evert (oprichter van de Stichting Vaarwens) toch ineens die tranen vloeien. Deze dag heeft zo’n emotionele lading. En wat weet iedereen dat goed op te vangen! Zelden zoveel empathie en warmte meegemaakt als op deze dag. Bij het aan boord komen, ontmoeten we ook Ingrid, de gastvrouw en Alex, de schipper. Wildvreemden voor ons, maar zij hebben het vermogen ons in no time ‘thuis’ te laten voelen. Goed gescout door de Stichting! Ik schrijf namens mij zelf, als partner en mantelzorger van Ron en het was zo heerlijk om even ‘los’ te mogen laten. Ron was in goede handen, ik mocht en kon mij focussen op onze vrienden, een mooie vaartocht, inderdaad langs voor ons de zo vertrouwde en bekende plekken in en rond Amsterdam. En dan lig je voor Pampus aangemeerd! Hoe vaak zijn we in ons leven hier niet langs of omheen gevaren… Voor Ron het moment om zich terug te trekken in de hut onder het stuurhuis. Ik had de neiging even bij hem te gaan liggen, weer even dat gevoel van dat ‘geborgen’ slaapplekje en het deinen op het water. Na een geweldige lunch met alle complimenten voor Ingrid, die niet alleen een top gastvrouw is maar ook nog een ex-verpleegkundige met oog voor Rons welbevinden, gingen de trossen los en terug richting Oranjesluizen. ‘Ik durf het bijna niet te vragen, Alex, maar mag ik even…?’ En daar zat ik weer, met een grijns van oor tot oor, aan het roer op open water richting Muiden, Durgerdam en de sluizen. Mijmerend over al die grote zeereizen die Ron en ik samen hebben gemaakt… Heerlijk, heerlijk… Voorbij de sluis, op ’t IJ, kregen we nog even een inkijkje in een stukje Amsterdam dat niemand van ons ooit gezien had. Mooie combi vandaag: open water, sluizen, stukje best-bewaard-geheim van Amsterdam en dan langs de Kromhoutfabriek terug. Mijn dag kon niet meer stuk! Het werd een warm afscheid, ineens hadden wij er vrienden bij: René en Sander, Ingrid en Alex. Zo werkt dat dus als je elkaars taal spreekt! Eenmaal weer thuis in Groningen, kwamen de tranen los bij Ron. Hij verontschuldigde zich dat hij er zo kort bij was geweest en tegelijkertijd was hij zo blij dat hij zag dat onze vrienden zo hadden genoten… Kijk en dat is Ron: delen met anderen, dat waar jij zo warm van wordt. Je gunt toch iedereen dat gevoel. Dank Vaarwens… Deze dag gaan wij nooit vergeten.
Met dank aan:
Dagschipper Alex en bootsen Ingrid en Evert voor hun inzet
Wensambulance Noord Nederland voor het vervoer en de verpleging
Amsterdam Marina / Jachthaven Groep voor het beschikbaar stellen van de ligplaats
Jachthaven Naarden voor het faciliteren van ons kantoor
Bedrijven Kraanspoor voor de parkeergelegenheid gasten
Brandweer Amsterdam Amstelland - kazerne IJsbrand voor de parkeergelegenheid vrijwilligers
Hema Amsterdam voor de deels sponsoring van de lunch
Forteiland Pampus voor de gastvrijheid tijdens de lunch
Oranjesluizen voor de vlotte schuttingen
en alle sponsoren die deze dag gratis mogelijk maakten...
