Vaarwens 1201 op 28-07-2023
Als de stoomfluit klinkt…Vandaag was het de vaarwens dag van Jan. Jan (geb. 1947), was als vrijwilliger betrokken bij het varend stoom monument de ‘Scheelenkühlen’ en de ‘Elfin’. Zaankanter Jan was ‘olieman’ op het schip de ‘Scheelen’, die ligplaats heeft aan de Oude Haven in Zaandam. Jan is nu uitbehandeld, verblijft in een hospice en kan helaas niet meer zorgen voor het soepel draaien van de stoommachine aan boord, want zijn eigen ‘motortje’ tikt hoogst onbetrouwbaar. Jan; “Ik kan niet meer knip, knip, druppeltje hier, druppeltje daar…” zegt Jan en hij maakte daar een passend gebaar bij, waarbij wij allen het gevoel hadden in die machinekamer te staan en Jan daar bezig te zien. Hij zou zo graag nog éénmaal ‘zijn’ schepen onder stoom zien! Vandaag gaat het gebeuren…
Een prachtige impressie van de dag door dagschipper Frouk, die samen met boots Alette de vaardag voor Jan hebben gemaakt: Klokslag tien arriveerde de Wensenambulance Noord-Holland, bestuurd door Rob en verpleegkundige Manon aan boord. Ook partner Mirna en Liane stapten uit. Zoon Joeri en zijn vrouw Katja parkeerden snel hun auto. Op naar de Vaarwens! De lichtjes in de ogen van Jan waren al ontstoken en er kon met hem op de brancard niet snel genoeg gereden worden om aan boord te komen. Jan had er duidelijk zin in.
Dagschipper Frouk verving collega vaarwensschipper Klaas, die ook als vrijwilliger bij deze varende - door stoom aangedreven - monumenten werkzaam is. Klaas is ook een vriend van Jan. Boots Alette hanteerde de camera en begeleidde het gezelschap naar ons schip, waar de koffie al geurde en de soesje klaar stonden. Jan wist al wat vandaag de bedoeling was (de hospice verpleging vond de spanning van een onbekend avontuur te risicovol voor onze olieman, die aan een ernstig inoperabel hartfalen lijdt.
Tijdens de koffie kwamen wij met onze inleiding nauwelijks aan bod. Jan voerde het woord, inmiddels zittend in een comfortabele stoel. Toch zag Frouk nog heel even kans over do’s en don’ts, evenals over het muntje van Tara te vertellen. Toen wilde Jan gaan staan en vond het de hoogste tijd om te vertrekken, immers om half twaalf zou in de Oude Haven in Zaandam de meet and greet met de stoomsleper plaats vinden. We ontmeerden, verlieten de haven en installeerden Jan in de stuurstoel, naast de schipper, 1e rang voor het raam. Gas op de lollie en gaan!
Ook aan boord van de ‘Scheelen’ was alles al dagen in voorbereiding, want een stoomschip start je immers niet zomaar door aan het sleuteltje te draaien of op de start knop te drukken!
We draaien de Voorzaan op, onder de Den Uylbrug door, beetje bakboord uit en daar kwam de gele pijp van Jan’s vertrouwde grote hobby in zicht. Jan kon niet wachten….! Hij klauterde van de stuurstoel af en wilde lopen naar… maar nog net staande gehouden bij het raam, bereikten we op tegengestelde koers de Scheelen. Grote witte stoom kwam boven het schip uit en er klonk het vertrouwde, alles doordringende, geluid van de stoomtoeter en stoom fluit. “Gegroet vriend Jan!” lijkt het schip te roepen. De MS Vaarwens groette terug en de hitte van stoom gaat over in kippevel als Kareltje wederom aan de stoomfluit trekt. Wat was dit een emotioneel weerzien en alle stoom maten waren aan boord en ‘Kareltje hing aan het stoomkoord’.
De hitte van stoom gaat over in kippevel als Kareltje wederom aan de stoomfluit trekt...
De MS Vaarwens ging rond en samen voeren we naast elkaar naar de Zaan terug om bakboord uit richting sluis te gaan. Na het melden voor een schutting werd weer signaal gegeven, schepen in de buurt toeterden terug, veel mensen verschenen zwaaiend op balkons, achter ramen en langs de kaden. Iedereen kende dit geluid en wilde het spektakel niet missen en Jan, die stond als een waardig Sinterklaas in het gangboord en zwaaide naar iedereen die hij zag, hij lachte van oor tot oor en zijn pretogen glommen. Jan vergat voor vandaag zijn voorland en Genoot met volle teugen, met grote G want ook in hem was de Vaarwensboost gevaren!
De schutting verliep voorspoedig en vlot en het kleine konvooi voer verder over de Zaan naar het noorden. Veel schepen toeterden, groetten en beantwoordden op allerlei manieren de stoomfluit, onze toeter en onze zwaaiende Jan. Met enige overredingskracht is Jan tenslotte op ‘het koesterbankje’ voorop de boot beland en bleef genieten. We hebben de ‘Scheelen’ laten passeren zodat onze gast niets kon ontgaan terwijl hij genoot op ons voorschip. Bij Wormerveer lag de ‘Elfin’ en direct daarna meerde ‘onze stoomboot’ af. De MS Vaarwens ging rond en meerde af naast Jan’s vertrouwde schip.
De mannen kwamen allen bij ons aan boord en er werden handen geschut en emoties onderdrukt. Wat een feest! Onze bemanning stapte bij de buren aan boord en werd rondgeleid en ingewijd in het inwendige van het stoomvaartuig. Toen riep Frouk eenieder aan boord terug en aan tafel voor de heerlijke lunch, door de Hema verzorgd en door Alette smaakvol opgediend. Alles ging schoon op!
Helaas tikte de klok verder en kwam het moment dat we weer afscheid van de vrienden moesten nemen. Frouk deed dat heel stiekem, nam een klein beetje afstand en nogmaals hing Kareltje aan de touwen en klonk het vertrouwde geluid vanaf de ‘Scheelen’! Wij zetten weer koers naar de sluis. Jan had inmiddels rode konen gekregen en zag er goed uit na dit emotioneel weerzien. Het was een gezellige kakofonie aan boord en iedereen zat gezellig met elkaar te kletsen. Vol belangstelling werd in de op tafel liggende boeken gekeken die Evert schreef. De titels, plaatjes en foto’s spraken dusdanig aan, dat van alle boeken een exemplaar werd aangeschaft, zodat de herinnering aan deze dag nog tastbaarder kon worden meegenomen!
We voeren terug naar de Amsterdam Marina waar we keurig om 16:00 aanmeerden. Jan was moe maar zeer voldaan en kon niet voldoende woorden vinden om zijn dankbaarheid uit te spreken, maar zijn ogen spraken boekdelen. Jan had genoten en zou nog dagen nagenieten!
Vaarwel ‘Jan de olieman’
Auteur Vaarwens / Frouk
Jan: † 25-12-2023
Met dank aan:
Dagschipper Frouk en boots Alette voor hun inzet
Stichting Wensen ambulance Noord-Holland
Amsterdam Marina / Jachthaven Groep voor het beschikbaar stellen van de ligplaats
Bedrijven Kraanspoor voor de parkeergelegenheid gast
Brandweerkazerne IJsbrand voor de parkeergelegenheid vrijwilligers
Hema Amsterdam voor de deels sponsoring van de lunch
Port of Amsterdam voor de vergunningen
Wilheminasluis en bruggen in de Zaan voor de vlotte bediening
Bemanning van Industrieel varend erfgoed Scheelen Kühlen
en alle sponsoren die deze dag gratis mogelijk maakten...
Lees ook het artikel in het sleepbootblad: https://scheelenkuhlen.nl/nieuws/28-juli-2023-1
