Vaarwens 1431 op 04-01-2025

Bestaat toeval? En is 13 een geluksgetal?

Het is in 1952 dat onder het sterrenbeeld van de boogschutter de eeneiige tweeling Luuk en Frank geboren wordt, Luuk 20 minuten eerder dan Frank. Ze lijken dan ook nog steeds als twee druppels water op elkaar; droegen dezelfde kleding, de spijkerbroek van Frank was een tintje donkerder dan die van Luuk, ze hadden eenzelfde trui aan, gelukkig was de voering van de kraag van Frank met lichter blauw en die van Luuk met grijs.

Heel veel hebben de broers gemeen, zoals werk en hobby. Er is één groot verschil; Luuk is ernstig ziek vecht voor zijn leven en ondergaat zware chemokuren om het leven met nog wat maanden te kunnen verlengen.

Een mooi verslag van Frouk:

Het is kwart voor elf als de telefoon aan boord gaat en Luuks dochter Marlies zich voor de slagboom meldt, die niet open wil voor haar kenteken. We bedenken meteen een oplossing, plaatsen de auto bij de brandweer en halen de gasten met mijn auto daarop. Op de steiger ontmoeten we Adrie, een nicht van Luuk en Frank. Adrie is jonger dan de tweeling, maar zij heeft ze destijds leren lopen! Liesbeth, de moeder van Luuks dochter Marlies, reed ook mee ook in de auto bij Luuk en Marlies. Zoon Michiel komt tegelijkertijd aangewandeld vanaf de veerpont. Tweelingbroer Frank en zijn zoon Niek komen ook weldra aangelopen, zij hadden gelukkig geen slagboomproblemen.

We maken snel kennis schenken koffie en thee met wat lekkers bespreken kort de vaarmogelijkheden en gaan dan gauw van wal, want Luuk zijn energievoorraad per dag is zeer beperkt en we gaan ons best doen zoveel mogelijk van het IJ te bekijken en om rond half drie weer terug te zijn.

Er is een warme sfeer aan boord en dat is niet alleen de temperatuur! Ieder vindt zijn plekje in de kajuit, neemt nog een theetje of koffietje naar behoefte en dan komen de verhalen los. De broers hebben iets met IJ-veren; ze hebben op vele gevaren. Niet die moderne van nu, maar die mooie oude van vroeger en we waren nog maar nauwelijks de haven uit of de IJ-veer XI wordt al gespot in het andere deel van de Marina. Daar kijken we op de terugweg nog even naar, belooft de schipper. We draaien de oude houthaven in, tot aan de brug die toegang geeft naar de Kostverloren vaart, een van de staande mast routes door Amsterdam. Zij kennen dit hier goed en hebben vaak daar gevaren op weg richting Nieuwe Meer en Amsterdamse Bos. De tweeling heeft veel gemeenschappelijke interesses die hen door hun ouders al met de paplepel werd meegegeven; hun vader was ook al geboeid door het Openbaar Vervoer!

Al pratend en vertellend komt een tas met boekjes tevoorschijn met allemaal herinneringen uit vroegere jaren. Ook “monsterboekjes” zaten erbij en graag willen zij deze dag varen daarin bijgeschreven hebben! Deze monsterboekjes hebben zij nog omdat ze als matrozen aanmonsterden. Toen de mannen op de IJ-veren voeren verzorgden ze daar o.a. de catering. De boten voeren naar Durgerdam, deden ook Nieuwendam aan. De kinderen gingen vroeger ook mee en zij verkochten dan de kaartjes.

Heel veel verhalen kwamen los en werden met ons gedeeld, zij waren betrokken bij het AOM (Amsterdams Openbaar Vervoer Museum), de SEGA (Stichting Educatieve Vaartochten Groot Amsterdam) en dochter Marlies bij het KBF (Kinder Beesten Feest). Intussen heeft Marlies achter het roer plaats genomen en na even wennen vaart zij onze Vaarwens prima achter het Centraal Station langs!

Al pratende belt Frank met zijn zwager, die woont in een appartement aan de IJ-haven en we spreken af daar tegen half één te zijn voor “zwaaien en foto’s”. Luuk vertelt dat hij ooit de IJ-veer 13 uit Makkum in Friesland heeft opgehaald en hoe er aan de IJ-veren geschuurd, gelakt, geschilderd en onderhouden werd in de ponthaven van het GVB aan de noordoever van het IJ. Als we daar op de terugweg langzaam langs varen, vertelt hij ook waarvoor die kraan daar op de wal staat; dat is om de motoren uit de veerschepen te takelen als deze vervangen of gereviseerd moesten worden.

We scharrelen de ij-haven weer uit en worden opgeroepen: “Vaarwens, Vaarwens, hier de IJ-veer 13, graag stuurboord stuurboord”. Natuurlijk geven we graag gehoor aan zo’n oproep en dan valt het kwartje voor allen; dit is “de” IJ-veer 13! We zoeken opnieuw contact en mogen straks langszij komen als de passagiers zijn afgestapt.

Is dit nu toeval, of is 13 een geluksgetal? We weten het niet, maar dit is een gouden geschenk! “Wat is dit schitterend” konden we uit hun monden optekenen. We volgen het schip, meren eveneens af en iedereen gaat aan boord van het oude schip, inmiddels voorzien van een hybride motor, dus gelijk aan de stekker. Intussen maak ik de lunch klaar en Ingrid begeleid het gezelschap en maakt foto’s. Marlies had een heerlijke pan soep gekookt die we opwarmden en iedereen kon daarvan genieten! Uitgerust met een mooie camera maakte ook zij veel foto’s die ze later weer met onze stichting zal delen en dan nog de telefoons, die grotendeels voor andere zaken gebruikt werden dan het woord doet vermoeden.

De wijzers van de klok zijn intussen niet stil blijven staan en helaas moet neef Niek terug naar het station en hij wil lopen van de Schäffer brug waar we naast afgemeerd lagen. Elisabeth weet niet wat er gebeurt, als ze ziet dat Luuk, al vanaf het moment dat de trossen los zijn gegaan, de ware “Vaarwensboost” te pakken heeft, hij wil ondanks de tijd toch nog heel graag even naar Nieuwendam. Luuk en Frank vertellen van de bordjes “veerhalte” die zij geplaatst hebben en ook van het oude “tramhuisje” dat bij het sluisje van Nieuwendam met heel veel moeite daar geplaatst is. Er hangt namelijk een enorme klomp beton onder, een “telekraan” kon daar niet komen en uiteindelijk is het ding daar met een hijsponton neergezet.

“Luuk altijd als we daar varen zullen Ingrid en ik jullie verhalen van veerhaltes en wachthuisje herinneren!”

In zijkanaal K spotten we nog 2 mensen die óf een verlate Nieuwjaars duik óf een dagelijks zwemmetje namen. Het was ons te koud! Terug op het kanaal nam ook Luuk plaats achter het roer en zo vorderden we gestaag terug richting onze ligplaats, maar eerst nog even langs zij bij de IJ-veer Xl. Er werd ons piekfijn verteld hoe hij was verbouwd en verlengd.

Zowel Luuk als broer Frank zijn werkzaam (geweest) in het onderwijs. Luuk doet dit nog steeds voor zover zijn gezondheid hieraan wil meewerken, bij het VISIO, een instituut voor mensen met een visuele beperking. Thuis zitten wachten is niet wat hij wil, hij hoopt nog wat te kunnen blijven werken, het geeft hem ook energie en levensgeluk!

“Ik ben afgepeigerd, heb genoten en ben vol bewondering voor de warme ontvangst, dank voor deze dag!”

Met weemoed verliet het gezelschap ons schip, het regende meestentijds, buiten was het niet lekker, maar binnen was het warm en gezellig!

Luuk en Frank, dank voor jullie openhartige verhalen en het delen van lief en leed met ons.

Wij wensen je veel kracht en sterkte toe de ongetwijfeld heftige tijd die nog komen gaat, maar de warmte van je familie om je heen zal je zeker sterken!

Vaarwel Luuk

Auteur Vaarwens / Frouk

Reactie van dochter Marlies:

Zaterdag 4 januari 2025 had ik met mijn vader en naaste familieleden een vaartocht gemaakt bij Stichting Vaarwens. Gezien mijn vader ernstig ziek is (vorm van kanker) en helaas daardoor niet meer beter wordt, vonden wij dit waardevol om nu nog te kunnen doen.

Er werd van alles uitgelegd zodra we aan boord gestapt waren.  N.a.v. de wensen (vooraf doorgegeven) werd de route besproken. Een plan van hoe de dag eruit zou komen te zien werd gemaakt.  Daarna staken we van wal: de motoren werden gestart en de trossen los gemaakt. Mijn vader was jaren geleden en jarenlang matroos op een historisch (voet-/) IJveer. Hierdoor was hij gewend om op een schip te werken met aan- en afmeren. Hij schoot hij gelijk in zijn rol en liep hij naar buiten om te helpen. Hiedoor kwam hij in zijn element.
Was heel bijzonder en leuk om te zien. De ziekte koppelde hij als het ware voor even los en liet het (onbewust) liggen aan wal. Achteraf gezien deden we dat misschien allemaal wel een beetje. Onbewust.
Doordat hij zo in zijn element bleef, was hij heel erg ‘’in het nu’’ en dus niet bezig met met ‘’straks en later’’. De omgang met zijn ziekte is voor alle betrokkenen erg moeilijk en kost ons allemaal veel energie. Maar we willen er ook voor hem zijn. Dit soort ervaringen geven kracht en positiviteit, waardoor dit voor iedereen extra waardevol is!!!
De sfeer aan boord was heel gemoedelijk en warm. Je mocht van alles vragen, doen of  gewoon zitten en van het uitzicht genieten.
Onderweg kwamen we het betreffende IJveer tegen! Op dat moment voelde dat erg bijzonder. Via de marifoon werd er contact gelegd. We konden zelfs even kijken aan boord! Voor mij voelde dat als een cadeautje ‘’van boven’’. Over regie gesproken...

Als klein meisje ben ik veel met mijn vader mee geweest naar het IJveer. En er veel mee gevaren. Zodra ik aan boord stapte, de geur rook, ging ik terug in de tijd. Heel bijzonder!
Daarna, terug aan boord, een heerlijke lunch. Onder begeleiding van de schipper mocht iedereen een stukje sturen. Heel gaaf om te ervaren! We zijn nog andere plekken langs gevaren die we graag wilden zien. Ook werden er foto’s gemaakt door de stichting. Gezien wij niet zoveel foto’s hebben waar we gezamenlijk op staan vond ik dit heel fijn en waardevol. Ongelofelijk veel dank voor alles wat we mochten ervaren en van jullie gekregen hebben!!!  Ook voor jullie zorgvuldigheid en kundigheid. DANK, DANK, DANK!!!

Mocht je , als je dit leest, iemand kennen die ernstig ziek is en van varen houd: ten zeerste doen met Stichting Vaarwens!!! Ze zijn heel kundig en zorgvuldig, hebben een uitermate geschikte boot, en in betere handen kun je niet zijn. En / of: je kunt niet met betere en lievere mensen ‘’in zee gaan’’ 😉 .

Reactie van vaargast Luuk:

Ik heb daar weinig meer aan toe te voegen; bevlogen en deskundige vrijwilligers die goed proberen in te schatten welke persoon achter de ziekte zit.
Ook de naasten kregen alle aandacht van hen en was deze dag minder beladen en voor allen toch ontspannend
Er zit mijns inziens een goed lopende organisatie achter, maar schipper Frouk en verpleegkundige Ingrid verdienen een dikke pluim voor hun inzet.

Met dank aan:
Dagschipper Frouk en boots Ingrid voor hun inzet
Stichting Vaarwens voor het plannen van deze vaardag
Amsterdam Marina / Jachthaven Groep voor het beschikbaar stellen van de ligplaats
Jachthaven Marina Naarden voor de ligplaats van “kantoor”
Bedrijven Kraanspoor voor de parkeergelegenheid gasten
Brandweer Amsterdam Amstelland - kazerne IJsbrand voor parkeergelegenheid vrijwilligers
Hema Amsterdam voor de deels sponsoring van de lunch
en alle sponsoren die deze dag gratis mogelijk maakten...