Vaarwens 1102 op 11-10-2022

Onze gast Johan(geb. 1930) is uitbehandeld voor hart- en nierfalen. Zijn dochter Rian gaf bijzondere informatie over haar vader: “In het hospice waar ik als verpleegkundige werk, hoorde ik van diverse gasten uit ons hospice die al met jullie zijn wezen varen enthousiaste verhalen. Mijn vader fleurde op toen ik hem de Vaarwens voorlegde. Hij ziet het nog zitten om dit te ondernemen, ondanks zijn afnemende gezondheid. Mijn vader heeft varen in het bloed zitten. Hij bouwde tussen 1969-1973 een houten motorkruiser van 7.50 meter in zijn vrije tijd. 'Varen is vrijheid' was mijn vaders motto. Mijn ouders hebben er 33 jaar mee gevaren. We bewaren mooie herinneringen aan onze vaartochten door Nederland.”
Vandaag ging Johan nog éénmaal het water op…

Alles is op korte termijn voor de wens door onze planning geregeld, want er is enige haast geboden. In Amsterdam maken dagschipper Klaas en boots Ingrid de MS Vaarwens klaar voor vertrek. Het is wachten op de SAW die met Johan uit Bruchem moet komen, want Johan komt per brancard aan boord.

Een prachtige impressie van schipper Klaas:

Kleindochters Maartje en Janneke met achterkleinboy Nino hadden zich reeds kort verpoosd in Loetje nadat ze gehoord hadden dat de SAW met moeder Rian en opa Johan wat vertraging hadden opgelopen. Klaas ontmoet ze op de steiger en nodigt ze direct aan boord uit, “Daar is ook van alles te krijgen hoor”. Even later sluiten de overige gasten zich bij ons aan. Begon de ochtend fris, het is nu stralend warm. De tent gaat open en zal zich eerst sluiten na de schoonmaak. Direct al wordt de brancard verruild voor de rolstoel en kan de vaardag aanvangen.

Mede gezien de tijd wordt en uiteraard met instemming van Johan, wordt besloten een rondje Amsterdam te maken. De ligplaatsen en gegraven dokken van de (toenmalige) NDSM zijn Johan bekend door eertijdse bezoeken aan Amsterdam. Ook beleefde hij eens Sail Amsterdam. “Wat een boten- en mensenmassa op het water toen”. Ter hoogte van de Coentunnel draaien we om en duiken de Coenhaven in, waar Johan de eerste zeeschepen kan aanschouwen. In kom A wacht het passagiersschip de Galaxy op haar eerste ontheemden en aan de overzijde ligt het RoRo schip de New Amsterdam. Thuishaven Soesterberg! Even napluizend leert ons dat dit is gekocht voor zeetransport van militaire missies.

Onderwijl manoeuvreert het zwaar-transportschip Rolldock Storm in de havenmond. Een ongekende bezigheid op een stukje Amsterdams water. Johan heeft zich reeds geposteerd op de lift achter de stuurstand en na verlaten van de Coenhaven neemt hij het roer over van Klaas. Bijzonder, een week geleden was Johan dermate ziek dat de aanvraag vergezeld werd met SPOED en nu - met dank aan de aangepaste medicatie - stuurt Johan de Vaarwens als ervaren rot over het IJ en daarbij overdrijf ik niet. Ook bij koers veranderen houdt hij het achteropkomend verkeer in de gaten. De ervaring van vroegere tijden doen zich gelden…

Zoals Rian al bij de aanhef aanhaalde, bouwde timmerman Johan eigenhandig een 7,5 m motorscheepje. Op zolder maakte hij de ontwerptekeningen en de uitslagen van de spanten. Deze spanten gingen met millimeterprecisie de trappen af naar het erf, waar op een platvorm - of helling zoals hij het noemde - het scheepje gebouwd werd. Met vernuft had hij een motor verbonden aan een zogenaamde Z propeller, een 360˚ ronddraaiende schroef. Vier jaar later werd zijn creatie naar het water vervoerd met dieplader. Wat een spanning zal de tewaterlating van het scheepje genaamd ‘Jari’ - een samenvoeging van de eerste lettergrepen van de namen van zijn kinderen Jan en Rian - gegeven hebben. Eénendertig jaar hebben hij en zijn echtgenote er van genoten. Dat moet ook wel, als de Maas en de Biesbosch je vaargebied was.

Na het Centraal Station gaat de mast omlaag en zoeken we het Oosterdok op. Johan geniet van de oude schepen die langs de kade van het NEMO gemeerd liggen. “Die houten schepen ken ik nog vanuit m’n jeugd”, merkt Johan op. Bij de Kortjewantsbrug maken we vast en met zicht op het Scheepvaartmuseum en het VOC schip de Amsterdam gebruiken we de door Ingrid gepresenteerde lunch. Met lichte tegenzin heeft Johan zijn riante positie verlaten, maar geniet vervolgens volop van de broodjes. Aan zijn eetlust is te merken dat hij een weekje van de leg is geweest. Zou het de ‘zee’ lucht zijn? “Hij blijft bunkeren!” laat Janneke zich ontvallen, als anderen reeds lang uitgegeten zijn.
Na uitvaren Oosterdok varen we langs de oude kades. Johan wilde vroeger naar zee, maar zijn echtgenote hield hem tegen. “Veel te lang van huis”. Het platenboek van het Oostelijk havengebied laat zien hoe het hier vroeger toeging, waarbij schipper Klaas nog het e.e.a. kan toevoegen, daar hij als 19 jarig ventje zijn zeemansloopbaan hier aanving. Het is volop samen genieten. Rian en dochters vermaken zich in het zonnetje op het voorschip, Johan neemt zijn laatste broodje van de lunch en Nino rent door de gangboorden. De oude havens, de Oranjesluizen, de Oranjewerf, waar volop gewerkt wordt aan sleepboten, passeren de revue voordat de Vaarwens de andere wereld van de hoofdstad bezoekt. Voor elk gezelschap immer een verrassing. Een scala aan woonarken, van opgebouwde betonnen bakken tot prachtige - uit twee etages bestaande - pronkstukken met glazen etalages die de Vaarwens weerspiegelen, worden gepasseerd. Bij het oudste Amsterdamse kroegje “Het Sluisje” wenden we de steven weer naar het IJ.

Johan heeft het roer weer te pakken en kundig koerst hij ons naar de Marina. Verhalen over het Kromhout, het Noord Hollands kanaal, het Shell kantoor, de helling van de immense Shell tankers - die per helft gebouwd werden waarna ze geassembleerd werden - doorspekken de gesprekken achter het roer tussen Johan en Klaas. En mocht Johan uitval hebben door zijn ziekte, het koppie werkt nog prima. We hebben samen een mooie reis beleefd. Fijn dat allen zo bezorgd en begaan met je zijn Johan. Ieder op haar en zijn eigen manier, want Nino is maar al te graag in je buurt! Ik kan echt bevestigen dat we allen genoten hebben van deze zonnige dag.